Φωτογραφίες ορόσημο στην ιστορία της φωτογραφίας

Κάθε μία από τις εικόνες που ακολουθούν αποτελεί ορόσημο, βήμα μιας τεχνικής η οποία μετουσιώθηκε σε τέχνη –και αναγνωρίσθηκε ως τέτοια–  στις αρχές του 20ού αιώνα: της φωτογραφίας.

Και ενώ μπορούμε εύκολα να ανακαλέσουμε ιστορικές ή εμβληματικές εικόνες του 20ού αιώνα –χάρη στην ανατύπωση τους, αρχικά, και τη δημοσίευσή τους στο διαδίκτυο, αργότερα–, οι φωτογραφίες που άνοιξαν δρόμους κατά τη διάρκεια του 19ου (και ως την αυγή του 20ού) αιώνα είναι λιγότερο γνωστές.

Ας γνωρίσουμε μερικές από αυτές.

1820-1870

Ο Καρδινάλιος του Αμπουάζ (λεπτομέρεια), 1826, του Νικηφόρου Νιεπς (Joseph Nicéphore Niépce). Ο Νιεπς θεωρείται ο εφευρέτης της φωτογραφίας. Η συγκεκριμένη είναι μια από τις πρώτες φωτογραφίες που αποτύπωσε με την τεχνική της ηλιογραφίας.

Η ανοιχτή πόρτα, 1843, Ουίλιαμ Χένρι Φοξ Τάλμποτ (William Henry Fox Talbot). Η φωτογραφία τραβήχτηκε με τη φωτογραφική μηχανή που εφηύρε ο Τάλμποτ το 1835 (και η γυναίκα του βάφτισε «ποντικοπαγίδα», διότι αυτό της θύμιζε). Είναι μια από τις πρώτες φωτογραφικές μηχανές και με αυτήν τραβήχτηκε το πρώτο «αρνητικό» στην ιστορία της φωτογραφίας.

Βοτανική: δείγμα, c 1840, Ουίλιαμ Χένρι Φοξ Τάλμποτ (William Henry Fox Talbot). Από το πρώτο εικονογραφημένο με φωτογραφίες βιβλίο που κυκλοφόρησε ποτέ.

Δαγεροτυπία του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Παύλου, ανώνυμου φωτογράφου. Η Γαλλική Ακαδημία Επιστημών χάρισε στην ανθρωπότητα την εφεύρεση του Λουί Νταγκέρ το 1839 ─ αλλά ήταν τόσο ακριβή ώστε, με την ανακάλυψη της μεθόδου υγρού κολλόδιου τη δεκαετία του 1850, η χρήση της εγκαταλείφθηκε.

Πορσελάνινα αντικείμενα, 1844, Ουίλιαμ Χένρι Φοξ Τάλμποτ (William Henry Fox Talbot).

Ο ιπποπόταμος στον ζωολογικό κήπο, 1852, Χουάν Κάρλος Μαρία Ισίδρο (Juan Carlos Maria Isidro). Η φωτογραφία αυτή από τον ζωολογικό κήπο του Λονδίνου είναι κατά πάσα πιθανότητα η πρώτη φωτογραφική αποτύπωση ιπποπόταμου.

Η κοιλάδα της σκιάς του θανάτου, 1855, Ρότζερ Φέντον (Roger Fenton). Η εικόνα ενός πεδίου μάχης από τον πολέμο της Κριμαίας. Ορισμένοι ερευνητές έχουν διατυπώσει την άποψη ότι οι μπάλες κανονιού που απεικονίζονται έχουν προστεθεί εκ των υστέρων από τον φωτογράφο για να κάνουν τη φωτογραφία πιο δυνατή ─ αν κάτι τέτοιο ισχύει, τότε μπορούμε να κάνουμε λόγο για την πρώτη επεξεργασμένη φωτογραφία της ιστορίας.

Πορτρέτο ασθενούς στο άσυλο του Σάρεϊ, c 1855 από τον Δρ. Χιου Ουέλτς Ντάιαμοντ (Dr Hugh Welch Diamond). Ο Ντάιαμοντ ήταν ψυχίατρος και φωτογράφος που συνήθιζε να φωτογραφίζει τους ασθενείς του για να κρατάει αρχείο της έκφρασης του προσώπου τους. Πίστευε πως οι καλοτυπίες του θα βοηθούσαν στην αγωγή ατόμων με προβλήματα διανοητικής υγείας.

Οι δύο τρόποι ζωής, 1857, Oscar Rejlander. Πρώιμη φωτογραφική σύνθεση αποτελούμενη από 30 εικόνες.

Γυμνό, c 1855. Αυτή η επιχρωματισμένη στερεοσκοπική φωτογραφία είναι ειδικά σχεδιασμένη ώστε να δίνει την ψευδαίσθηση τρισδιάστατης εικόνας. Ο εφευρέτης της, Sir Charles Wheatstone, είναι εκείνος που επινόησε και την κονσερτίνα.

Η βασίλισσα Βικτώρια, c.1856, Ρότζερ Φέντον.

Νεκρή φύση με κούπα από ελεφαντόδοντο και φρούτα, 1860, Ρότζερ Φέντον.

Δεκαετία του 1870 – αρχές 20ού αιώνα

Περιμένω, 1872, Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον (by Julia Margaret Cameron). Η Κάμερον, μια από τις πρωτοπόρους γυναίκες φωτογράφους της εποχής της, άρχισε να ασχολείται με τη φωτογραφία στην ηλικία των 48 ετών. Είχε το στούντιο της σ’ ένα διαμορφωμένο κοτέτσι στο πίσω μέρος του κήπου του σπιτιού της στο Isle of Wight, κι εκεί τράβηξε τα πορτρέτα διάσηπων προσωπικοτήτων της βικτωριανής εποχής, από τον Άλφρεντ Τένισον έως τον Κάρολο Δαρβίνο. Η συγκεκριμένη φωτογραφία της ανιψιάς της Rachel Gurney να φοράει φτερά κύκνου, παραπέμπει σε αναγεννησιακό ερωτιδέα.

Οι χωρικοί της Καλουτάρα, 1878, Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον (by Julia Margaret Cameron). Η Κάμερον τράβηξε αυτό το πορτρέτο όταν ζούσε με την οικογένειά της στην Κεϋλάνη (σημερινή Σρι Λάνκα). Η πρωτότυπη λεζάντα λέει: «Ομάδα χωρικών της Καλουτάρα, το κορίτσι 12 ετών και ο άνδρας που λέει πως είναι ο πατέρας της ισχυρίζεται ότι είναι 100 χρονών».

Μαζεύοντας νούφαρα, 1886, του Πίτερ Χένρ Έμερσον (Peter Henry Emerson). Οι φωτογραφίες του Έμερσον που έχουν ως υποκείμενα εργάτες που δουλεύουν στα Φενς της Ανατολικής Αγγλίας, καταδεικνύουν το πάθος του για την νατουραλιστική φωτογραφία, σε αντίθεση με την πιο εικονογραφική προσέγγιση των συγχρόνων του.

Ο αγρός με τα κρεμμύδια, 1890, Τζορτζ Ντέιβιντσον (George Davidson). Αυτό το ιμπρεσιονιστικό τοπίο τραβήχτηκε με pinhole camera (φωτογραφική μηχανή οπής). Αξίζει να σημειωθεί ότι αργότερα ο Ντέιβιντσον έγινε εκατομμυριούχος επενδύοντας στην εταιρεία Eastman Kodak.

Το κοινό περιμένει να δεί την κηδεία ενός αστυνόμου, Λάμπεθ, 1892, Πωλ Μάρτιν (Paul Martin). Ο Μάρτιν ήταν πρωτοπόρος στη χρήση κρυφής φωτογραφικής μηχανής. Την κουβαλούσε πάντοτε μαζί του, κάτω απ’ τη μασχάλη του, τυλιγμένη σε καφέ χαρτί ώστε να μοιάζει με δέμα.

Hackenschmidt, ο ρώσος πρωταθλητής, 1895, Πωλ Μάρτιν (Paul Martin). Ο Hackenschmidt ήταν διάσημος για το εντυπωσιακό σώμα που διέθετε, εξ ου και αποτελούσε δημοφιλές θέμα για τους φωτογράφους της εποχής.

Πλατεία Λέστερ, Λονδίνο, 1896, Πωλ Μάρτιν (Paul Martin). Οι πρωτοποριακοί πειραματισμοί του Μάρτιν με τη νυχτερινή φωτογραφία κυκλοφόρησαν υπό τη μορφή εικονογραφημένης ιστορίας με τον τίτλο London by Gaslight, στο περιοδικό Amateur Photographer το 1896. Αργότερα, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τις νυχτερινές φωτογραφίες του Μανχάταν του φωτογράφου Άλφρεντ Στίγκλιτς (Alfred Stieglitz).

Θάλασσα από σκαλοπάτια, 1903, του Φρέντερικ Χένρυ Έβανς (Frederick Henry Evans). Ο Έβανς, που έγινε γνωστός για την αρχιτεκτονική φωτόγραφία του ─και ιδιαίτερα για τις σπουδές μεσαιωνικών καθεδρικών ναών─, χρησιμοποιεί σ’ αυτή το φωτογραφία το φυσικό φως για να συνθέσει με φροντίδα αυτή την εικόνα του καθεδρικού ναού Wells.

Η κρυστάλλινη σφαίρα, c 1904, Gertrude Käsebier. Η συγκεκριμένη αμερικανή φωτογράφος ήταν μία από τις πρώτες γυναίκες που εξελέγη μέλος του συλλόγου με την επωνυμία Linked Ring, ο οποίος είχε ως σκοπό την προώθηση της φωτογραφίας ως μορφή τέχνης.

Dans les Coulisses (Στα παρασκήνια), 1906, Robert Leon Demachy. Ο γάλλος εικονογραφικός φωτογράφος επεξεργάζεται χημικά τις εικόνες του για να τους δώσει την όψη ζωγραφικού πίνακα.

Νεκρή φύση, Ορτανσία, 1907, Βαρώνος Αντόλφ ντε Μεγιέρ (Adolph de Meyer). Ο ντε Μεγιέρ έκανε αργότερα καριέρα στη Νέα Υόρκη, στα περιοδικά Vogue και Vanity Fair. Ο διάσημος φωτογράφος Σέσιλ Μπίτον τον αποκαλούσε «Ντεμπισύ της φωτογραφίας».

Η πύλη του αποχαιρετισμού, c 1916, Φράνσις Τζέιμς Μόρτιμερ (Francis James Mortimer). Η παραστατική εικόνα των στρατιωτών που αποχαιρετούν αγαπημένα πρόσωπα στο σταθμό Βικτώρια του Λονδίνου ήταν σύνθεση αποτελούμενη από περισσότερα από 20 πρωτότυπα αρνητικά.

Πηγή: Guardian. Μετάφραση για το dim/art: Μαρία Τσάκο 

Αναδημοσίευση: http://dimartblog.com